1. Tổng quan về bệnh mỡ máu

Các chỉ số để xét nghiệm làm tiêu chuẩn đánh giá mỡ máu:

• Cholesterol toàn phần cao.
• LDL (cholesterol xấu) cao.
• HDL (cholesterol tốt) thấp.
• Triglycerid cao.

2. Cholesterol được tạo ra từ đâu

Cholesterol trong cơ thể có thể đến từ nội sinh hoặc ngoại sinh.

Cholesterol nội sinh

Do cơ thể tự sản xuất (khoảng 75%).

Gan là cơ quan và cũng là “nhà máy” chính để sản xuất cholesterol.

Quá trình tổng hợp Cholesterol ở gan

* Giai đoạn 1: Tạo Mevalonate

• 2 phân tử Acetyl-CoA kết hợp → Acetoacetyl-CoA.
• Acetoacetyl-CoA + 1 Acetyl-CoA → HMG-CoA.
• HMG-CoA được khử → Mevalonate (quá trình này cần enzym HMG-CoA reductase).

* Giai đoạn 2: Tạo Isoprenoid

• Mevalonate → Isopentenyl pyrophosphate (IPP).
• IPP → GPP → FPP.

* Giai đoạn 3: Tổng hợp Cholesterol

• 2 phân tử FPP kết hợp → Squalene.
• Squalene → Lanosterol.
• Lanosterol → Cholesterol hoàn chỉnh.

Và nhóm thuốc chính để điều trị mỡ máu là Statin sẽ tác động vào giai đoạn 1, ức chế enzym HMG-CoA reductase.

Cholesterol ngoại sinh

Từ thực phẩm ăn vào (Khoảng 25%). Các bạn dược sĩ có thể tra cứu thêm cá thực phẩm chứa nhiều Cholesterol để tư vấn cho bệnh nhân.

3.Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh mỡ máu

Mỡ máu cũng thuộc nhóm bệnh muốn chẩn đoán thì cần dựa trên các chỉ số xét nghiệm chứ không dựa trên triệu chứng lâm sàng

Các tiêu chuẩn để chẩn đoán mỡ máu bao gồm:

• Cholesterol toàn phần ≥ 5.2 mmol/L (≥ 200 mg/dL).
• LDL-C ≥ 3.4 mmol/L (≥ 130 mg/dL).
• HDL-C thấp <1 mmol/L (nam), <1.3mmol/L (nữ).
• Triglyceride ≥ 1.7 mmol/L (≥ 150 mg/dL).

Chỉ cần đáp ứng 1 trong 4 tiêu chí trên là có thể chẩn đoán là rối loạn lipid máu.

Triệu chứng của bệnh mỡ máu thì gần như là không có triệu chứng biểu hiện gì của bệnh ở giai đoạn đầu. Bệnh chỉ phát hiện ra khi có biến chứng hoặc một lý do nào đó bệnh nhân cần đến viện và sau khi làm các xét nghiệm thì phát hiện ra.

4. Điều trị bệnh mỡ máu

Mỡ máu cũng thuộc nhóm bệnh mà điều trị cần tuân theo y lệnh của bác sĩ.

Vai trò của dược sĩ tại nhà thuốc cần hiểu rõ tác dụng phụ của thuốc, thời điểm dùng thuốc, tương tác thuốc… để tư vấn cho bệnh nhân.

Vậy nên, chúng ta sẽ không đi sâu phần này mà nên ôn tập lại học phần dược lý - thuốc mỡ máu.

5. Biến chứng của bệnh mỡ máu

Nhồi máu cơ tim

Khi LDL - C cao → tạo mãng xơ vữa bám trong thành động mạch vành → hẹp hoặc tắc mạch máu nuôi tim.

Nếu mảng xơ vữa bị vỡ → hình thành cục máu đông → tắc nghẽn mạch vành → nhồi máu cơ tim cấp, có thể tử vong.

Đột quỵ

Cơ chế cũng tương tự như nhồi máu cơ tim nhưng xảy ra với các mạch máu não.

Tăng huyết áp

Xơ vữa làm giảm tính đàn hồi của mạch máu, máu lưu thông khó hơn → huyết áp tăng.

Bệnh về Gan

Gan nhiễm mỡ - viêm gan - xơ gan.

Triglyceride cao → gan tích tụ mỡ → gan nhiễm mỡ.

Lâu dài gây viêm gan do mỡ rồi dẫn đến xơ gan.

Viêm tụy cấp do Triglycerid tăng cao